در شرایط کم آبی که استان تهران را با چالش جدی مواجه کرده است استفاده از پساب یکی از مهم ترین مباحث مطرح در نگرش جامع به منابع آب و کمک و مقابله با کم آبی در این استان است، به ویژه که پساب جایگزین مطمئنی برای آبیاری فضای سبز به جای آبهای زیرزمینی است و استفاده صحیح از پسابهای شهری در بخشهای کشاورزی، صنعت و آبیاری فضای سبز مانع از برداشت حجم بالایی از آبهای زیرزمینی خواهد شد.
به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران حدود یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب پساب سالانه در استان تهران تولید می شود که سهم شهر تهران از این میان ۸۰۰ میلیون مترمکعب است. همچنین در استان تهران سالانه ۸۴۰ میلیون متر مکعب آب از سفره های زیرزمینی برداشت میشود که ۸۰۰ میلیون مترمکعب آن به وسیله پساب به سفرههای آب زیرزمینی بازمیگردد.
موضوعی که چندی پیش معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران نیز به آن پرداخت و در گفت و گو با ایرنا از واگذاری ۹۰ درصد پساب تولیدی تصفیه خانه های محلی به شهرداری های مناطق به منظور آبیاری فضای سبز شهر تهران تا پایان سال جاری خبر داد.
سید مرتضی احتشامی با اشاره به تفاهمنامه جامع سازوکار تامین پایدار آب فضای سبز تهران میان وزارت نیرو و شهرداری تهران اظهار اشت :حدود ۱۷ میلیون متر مکعب فاضلاب در سال توسط تصفیه خانه های فاضلاب محلی شهر تهران تولید می شود.
وی با بیان اینکه این واگذاری علاوه بر جبران مخاطرات ناشی از کاهش بارندگی، اثر بسیار زیادی در حفاظت از ذخایر آب زیرزمینی دارد افزود: در گام نخست برای فروش این حجم از پساب، براساس موافقت نامه برای آبیاری فضای سبز و جنگل کاری درون شهری و بیرون شهری در اختیار شهرداری قرارمی گیرد.
احتشامی مراحل واگذاری پساب تصفیهخانههای فاضلاب به شهرداری را بر اساس مدلهای اقتصادی و مالی خواند و گفت: در حال حاضر پساب تصفیه خانه فاضلاب شهرک غرب به شهرداری منطقه ۲ و بخشی نیز به برج میلاد تحویل داده می شود.
وی با اشاره به عملیاتی شدن کامل تعرفه پساب بیان داشت: امکان جایگزینی دستکم ۴۰ میلیون متر مکعب از روان آبها و آبهای سطحی با استفاده از پساب تصفیهخانههای فاضلاب محقق خواهد شد.
مصرف بیرویه آب از سوی شهروندان، هدر رفت آب در بخش کشاورزی، کمبود منابع آبهای زیرزمینی ناشی از کمبود بارش و استفاده بیرویه کشاورزان، ساماندهی نشدن چاههای غیرمجاز و تحقق نیافتن برنامه تغییر الگوی کشت از جمله عواملی هستند که موجب بروز و تشدید تنشهای آبی و خشکسالی در استان تهران میشود که میبایست در این زمینه برنامه ریزی و اقدام های اساسی صورت گیرد.
بحران کمآبی به صورت تصادفی برطرف نمیشود و حل آن نیاز به همیاری و مدیریت شهری یکپارچه در سطوح مختلف سیاستگذاری، برنامهریزی و اجراست.
گذر از چنین شرایطی نیازمند راهکاری سریع و زودبازده است؛ کاهش مصرف، رعایت شیوههای مدیریت مصرف و پرهیز مصارف غیرضرروی یکی از این راهکارهاست.
به گفته کارشناسان دراین روزهای کم آبی پایتخت تنها ۱۰ درصد کاهش مصرف در هر خانوار اقدامی راهگشا است. این میزان کاهش بسیار ناچیز است و به هیچ عنوان لطمهای به نیازهای روزمره خانوادهها وارد نمیکند، ولی کمک زیادی به تامین آب در این روزهای کم آببی خواهد بود.
همچنین در این شرایط، ضروری است مصارف سایر حوزهها (غیر شرب) نظیر کشاورزی، صنعت و فضای سبز شهری مورد بازنگری جدی قرار گیرد، چراکه که بخش زیادی از مصرف آب در این حوزهها صورت میگیرد.